Za co można stracić prawo jazdy w 2025 roku?

Nie musisz zostać złapany na gorącym uczynku, by stracić uprawnienia do kierowania pojazdami. Taryfikator mandatów 2025 przewiduje surowsze kary, a polskie prawo pozwala na odebranie prawa jazdy nawet podczas rutynowej kontroli. Jak to możliwe? Zobaczmy, za jakie przewinienia można stracić prawo jazdy i czego bezwzględnie należy się wystrzegać.

Zwykło się mawiać, że nieznajomość prawa szkodzi. Tyczy się to także prawa o ruchu drogowym. Od 1 stycznia 2022 roku wszystkich kierowców i innych uczestników ruchu drogowego obowiązuje nowy taryfikator mandatów oraz punktów karnych. Dokument ten nie tylko zaostrza przepisy, ale przede wszystkim przewiduje bardziej dotkliwe kary za ich łamanie. Toteż będąc czynnym kierowcom, warto wiedzieć, co nam wolno, a czego nie podczas jazdy samochodem. Tym bardziej że o utratę prawa jazdy, jest łatwiej, niż nam się wydaje.

Prawo jazdy można stracić między innymi za zbyt szybką jazdę. Na polskich drogach to główny powód, dla którego kierowcy tracą prawo jazdy. Jednak uprawnienia stracić możesz także za kierowanie po alkoholu, za niezatrzymanie się do kontroli, za spowodowanie wypadku drogowego i za przekroczenie limitu punktów karnych.

W 2023 roku prawo jazdy możesz stracić na 3 miesiące, gdy popełnisz wykroczenie, jak przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym czy przewożenie nieodpowiedniej liczby osób, niż ta określona w przepisach. Utrata prawo jazdy na 3 miesiące nie jest równoznaczna z cofnięciem uprawnień. Znaczy to tyle, że po wspomnianym czasie karencji, kierowca odzyskuje prawko na wniosek, bez konieczności ponownego przystępowania do egzaminu.

1️⃣ Przekroczenie prędkości w obszarze zabudowanym o 50 km/h.

Nadmierna prędkość to duży problem na drogach, nie tylko w naszym kraju. W ten sposób prawo jazdy traci największa liczba kierowców w Polsce. To jednak nieodpowiednia prędkość w terenie zabudowanym skutkuje utartą prawa jazdy. Za przekroczenie prędkości za pierwszym razem dostaniesz mandat w wysokości 1500 zł. Przy kolejnym incydencie będzie to już 3000 zł! W pakiecie z karą finansową dostaniesz także punkty karne, nawet do 15. W 2025 roku przepis ma zostać rozszerzony również o przekroczenie prędkości o 50 km poza terenem zabudowanym.

Wyjątkiem od zatrzymania prawa jazdy po przekroczeniu prędkości w terenie zabudowanym, są szczególne okoliczności, jak kwestia ratowania życia.

 2️⃣ Przewożenie zbyt wielu pasażerów w samochodzie.

Każdy pojazd ma ściśle określoną dopuszczalną liczbę pasażerów, których może legalnie przewozić. Jest ona podana w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Jeżeli przewozisz w samochodzie 3 osoby więcej, niż dopuszczalna liczba, musisz się liczyć z konsekwencjami. Podczas kontroli drogowej, jeśli policjant zarejestruje uchybienie, zatrzyma twoje prawo jazdy na 3 miesiące. Nie ominie Cię też grzywna. Mandat 300 zł grozi za każdą osobę nadwyżki. Kara nie może być jednak wyższa niż 3000 zł. Policjant dopisze też do konta kierowcy od 6 do 15 punktów karnych.

Obecnie kierowca nie ma obowiązku wożenia dokumentu prawa jazdy ze sobą. Jednak taki stan rzeczy nie zwalnia go od uniknięcia kary. W takim wypadku funkcjonariusz policji wpisuje zatrzymanie prawa jazdy do systemu. Kierowca zaś musi udać się do starostwa powiatu i tam w drodze decyzji administracyjnej prawo jazdy zostanie zatrzymane. Okres kary, czyli ustawowe 3 miesiące, jest liczony od dnia zatrzymania dokumentu. Identycznie procedura ta wygląda w przypadku, gdy zostaniemy wezwani do oddania dokumentu po tym, jak otrzymamy zdjęcie z fotoradaru czy odcinkowego pomiaru prędkości.

➡️ Jeśli kierowca w chwili kontroli drogowej nie miał przy sobie dokumentu w formie fizycznej, może prowadzić pojazd jeszcze tylko przez 24 godziny.  

3️⃣ Niezatrzymanie się do kontroli drogowej.

Zignorowanie wyraźnych znaków funkcjonariusza i niezatrzymanie się do kontroli drogowej, jest równoznaczne z utratą prawa jazdy na minimum rok (12 miesięcy). Dobrze wiedzieć, że nie jest to kara nakładana automatycznie. Kierowca uprzednio musi zostać skazany przez sąd za przestępstwo niezatrzymania się do kontroli, by dostać zakaz prowadzenia pojazdów. Przypadkowe niezatrzymanie się do kontroli, czy niezauważenia sygnałów policjanta nie musi się skończyć odebraniem prawa jazdy.

4️⃣ Spowodowanie wypadku.

Jeśli spowodujemy wypadek, sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów, nie musi tego robić, gdy nie ma do tego przesłanek. Opcjonalnie w takiej sytuacji sąd może wysłać kierowcę na badania lekarskie albo psychologiczne.

5️⃣ Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Zagrożenie bezpieczeństwa to bardzo pojemny termin. Zapis ten przewiduje możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów dla kierowcy, który drastycznie narusza przepisy. W takim przypadku to policjant odbiera kierowcy prawo jazdy na miejscu zdarzenia czy kontroli drogowej. Decyzję w sprawie okresu obowiązywania zakazu podejmuje sąd.

Które niepożądane zachowania na drodze mogą mieć znamiona przestępstwa? Chodzi o wyjątkowo niebezpieczną jazdę, spowodowanie z premedytacją kolizji, ignorowanie zakazów wyprzedzania, wymuszanie pierwszeństwa, ale również jazdę na zderzaku innego pojazdu na autostradzie.

6️⃣ Jazda po spożyciu alkoholu.

Alkohol obok brawury to główny winowajca wszelkich wypadków i kolizji na polskich drogach. Mimo zaostrzenia przepisów przez ustawodawcę, w dalszym ciągu w naszym kraju, istnieje minimalna dopuszczalna ilość promili posiadanych we krwi. Granica ta wynosi 0,2 promila. Co sprawia, że kierowcy często wsiadają za kółko wczorajsi lub po tzw. jednym kieliszku. 

Jazda pod wpływem alkoholu lub narkotyków to jedno z najpoważniejszych wykroczeń drogowych, które może skutkować utratą prawa jazdy. W Polsce jest to jedno z najczęściej popełnianych wykroczeń, dlatego w 2024 roku weszło w życie obostrzenie przepisów dotyczących jazdy pod wpływem.

• Jeśli stężenie alkoholu we krwi kierowcy wynosi od 0,2 do 0,5 promila, to grozi mu zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat. Jest to traktowane jako wykroczenie.

• Kierowca, który wsiada za kółko w stanie nietrzeźwości, czyli ma powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi, straci prawo jazdy na okres od 1 roku do 15 lat. Dodatkowo grozi mu grzywna w wysokości od 5 tysięcy do nawet 60 tysięcy złotych, 15 punktów karnych oraz kara pozbawienia wolności do 3 lat.

Dodatkowo novum w polskim prawie jest konfiskata samochodu. Przepis ten od początku wzbudzał kontrowersję, jednak obowiązuje również w tym roku. Dlatego zastanów się dwa razy, bo jeśli wsiądziesz za kółko, mając powyżej 1,5 promila alkoholu we krwi, możesz stracić swoje auto. To może być bardzo bolesne doświadczenie, zarówno dla kierowcy, jak i dla portfela. 

Warto pamiętać, że jazda pod wpływem alkoholu lub narkotyków jest nie tylko niezgodna z prawem, ale również niezwykle niebezpieczna. Może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym do utraty prawa jazdy na bardzo długi czas.

➡️ Odmowa przeprowadzenia badania alkomatem także skutkuje zatrzymaniem prawa jazdy. Dzieje się tak, ponieważ w momencie odmowy badania alkomatem, funkcjonariusz policji może zasadnie podejrzewać, że kierowca jest nietrzeźwy i właśnie w związku z tym faktem odmawia kontroli.

Za co zabierają prawo jazdy? Za narkotyki! Prawo o ruchu drogowym mówi, że policjant ma prawo zatrzymać prawo jazdy również w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że kierowca prowadzi pojazd po użyciu środków odurzających, działających podobnie do alkoholu.

Uwaga! Obecnie policja nie może zatrzymać prawa jazdy, za jadę na rowerze po alkoholu. Niemniej może nałożyć na takiego delikwenta niemałą grzywnę – 1000 zł za jazdę po spożyciu alkoholu i 2500 zł za jazdę w stanie nietrzeźwości na dwóch kółkach (powyżej 0,5 promila).

7️⃣ Ucieczka sprawcy wypadku z miejsca zdarzenia.

Ucieczka z miejsca zdarzenia skutkuje zakazem prowadzenia pojazdów od 3 do nawet 10 lat. Podobnie za nieudzielenie pomocy poszkodowanym. Jeśli kierowca spowodował wypadek pod wpływem alkoholu, lub/i w zdarzeniu są osoby poszkodowane, może pożegnać się z uprawnieniami do kierowania pojazdami mechanicznymi na zawsze. W takich okolicznościach należy też liczyć się z karą więzienia i wysoką grzywną.

Utrata prawa jazdy może nastąpić również w wyniku przekroczenia limitu punktów karnych. Nowe przepisy dotyczące punktów karnych, choć jeszcze nie wszyscy kierowcy zdążyli się do nich przyzwyczaić, ponownie zmieniły zasady. Przypomnijmy, że maksymalna liczba punktów, jaką kierowca może jednorazowo otrzymać, zwiększyła się z 10 do 15. Co istotne punkty są obecnie kasowane z konta danego kierowcy po roku, a nie po dwóch latach od uregulowania przez niego mandatu.

Od ilu punktów karnych zabierają prawo jazdy?

W Polsce zasady dotyczące maksymalnej ilości punktów w karnych są inne w przypadku kierowców z długoletnim doświadczeniem i młodych kierowców, którzy posiadają prawo jazdy krócej niż rok. Zobaczmy, jak rozkładają się te limity:

• Kierowcy z dłuższym stażem niż rok mogą zebrać maksymalnie 24 punkty karne.

• Osoby posiadające uprawnienia krócej niż rok, limit jest ustawiony niżej. Młodzi kierowcy mogą zebrać maksymalnie 20 punktów karnych. ▶️ O ograniczeniach dla młodych kierowców więcej przeczytasz na naszym blogu.

Przekroczenie tego limitu skutkuje utratą prawa jazdy na okres od minimum 3 miesiące do 1 roku. Starosta, który podejmuje decyzję o zatrzymaniu dokumentu, może ograniczyć ją wyłącznie do kategorii, której dotyczą wykroczenia. Jednak jeśli np. prawo jazdy kategorii B zostanie zatrzymane na 6 miesięcy, kierowca nie może w tym czasie prowadzić pojazdów tej kategorii.

Co grozi za prowadzenie pojazdów mechanicznych pomimo zakazu? Jazda mimo cofniętych uprawnień to przestępstwo, za które grozi wydłużenie okresu odebrania uprawnień albo kara pozbawienia wolności, a w skrajnych przypadkach – nawet dożywotnia utrata prawa jazdy. Jeśli dalej będziesz naruszał zakaz prowadzenia pojazdów, zostaną ci cofnięte uprawnienia i będziesz musiał ponownie zdać egzamin na prawo jazdy. Poza tym recydywa jest traktowana jako przestępstwo zagrożone karą do 2 lat więzienia.

Warto pamiętać, że prawo jazdy zostaje zawieszone lub odebrane dopiero po przekroczeniu limitu punktów. Oznacza to, że można prowadzić pojazd, mając na koncie 20 lub 24 punkty, ale zdobycie kolejnego będzie wiązało się z poważnymi konsekwencjami.

Punkty karne przyznawane są za różne wykroczenia drogowe, takie jak przekroczenie prędkości, niezatrzymanie się do kontroli drogowej czy spowodowanie wypadku. Znowelizowany taryfikator mandatów i punktów karnych sprawił, że w 2025 roku dużo łatwiej przekroczyć maksymalny limit punktów na koncie, dzięki czemu dużo szybciej możesz stracić prawo jazdy. Wiele z najczęściej popełnianych wykroczeń sprawi, że na twoje konto wpadnie od razu 15 punktów. Jeśli zdarzy Ci się kumulacja, np.: przekroczenie dozwolonej prędkości i wyprzedzanie na pasach – łapiesz combo – 30 punktów karnych. W ten sposób na bank stracisz uprawnienia do kierowania pojazdem na rok. Dlatego warto być świadomym swojego stanu punktowego, aby uniknąć utraty prawa jazdy.

Jak odzyskać zabrane prawo jazdy? Przekroczenie limitu skutkuje utratą prawa jazdy. Niestety odzyskanie uprawnień nie jest już takie proste. Kierowcy nie mogą korzystać już z kursów reedukacyjnych w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, aby odzyskać zatrzymane prawo jazdy. I muszą się liczyć z koniecznością ponownego zdania egzaminu państwowego, zarówno teoretycznego, jak i praktycznego. Przed przystąpieniem do egzaminu musisz przejść także ponowne badania psychologiczne, niezależnie od stanu zdrowia kierowcy.

Punkty karne są usuwane po roku od daty opłacenia mandatu za dane wykroczenie. Oznacza to, że czas ten liczy się od momentu uregulowania grzywny, a nie od dnia popełnienia naruszenia. Dlatego im szybciej opłacisz mandat, tym szybciej punkty zostaną wykreślone z rejestru, a Ty możesz odzyskać prawo jazdy. Warto o tym pamiętać, licząc na szybki zwrot prawa jazdy.

Czy można jeździć po zatrzymaniu prawa jazdy?

Oczywiście, że nie. Kierowanie bez prawa jazdy: to wykroczenie, zagrożone zgodnie z taryfikatorem mandatów. Jednak kierowanie pojazdem mechanicznym po cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami grozi surowszymi konsekwencjami, ponieważ klasyfikowane jest jako przestępstwo. Przykładowo: niepodporządkowanie się decyzji o zatrzymaniu prawka skutkuje przedłużeniem kary o kolejne 3 miesiące. Po kolejnej recydywie cofane są już uprawnienia, więc osoba taka jest traktowana, jakby nie miała prawa jazdy. Musi udać się na kurs i zdać egzamin. Najmniej optymistyczny scenariusz przewiduje karę pozbawienia wolności.

Utrata uprawnień nie zwalnia z obowiązku opłacania ubezpieczenia OC. Obowiązkowe ubezpieczenie obejmuje bowiem pojazd, a nie kierowcę. Co za tym idzie, ubezpieczenie OC jest konieczne dla każdego pojazdu dopuszczonego do ruchu po drogach publicznych w Polsce. Nawet jeśli stracisz prawo jazdy, jako właściciel pojazdu nadal musisz płacić za OC, ponieważ ubezpieczenie to jest przypisane do pojazdu, a nie do kierowcy. Brak ważnego ubezpieczenia OC może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym dodatkowych kar finansowych a także problemów prawnych. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o regularnym opłacaniu OC, nawet w przypadku utraty prawa jazdy.

Pamiętaj! Jazda z cofniętymi uprawnieniami do prowadzenia pojazdów mechanicznych to przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu. Wielu kierowców korzysta z usług takich jak wynajem długoterminowy czy wynajem krótkoterminowy samochodu, by uniknąć problemów związanych z posiadaniem własnego auta i jego kosztami eksploatacyjnymi. Jest to też wygodne rozwiązanie dla osób, które straciły prawo jazdy na określony czas i po jego odzyskaniu potrzebują pojazdu.

Jeśli zależy Ci na elastycznym dostępie do samochodu, nasza wypożyczalnia aut oferuje różne opcje, np. wynajem auta na miesiące, co może być dobrym rozwiązaniem zarówno dla firm, jak i klientów indywidualnych.