Jak jeździć zimą autem?

O tej porze roku na kierowców czyhają śnieg, lód i błoto pośniegowe. Wszystkie bywają niebezpieczne. Jak jeździć zimą, by warunki pogodowe nie przyprawiały nas o zawroty głowy? O czym warto pamiętać podczas zimowej jazdy? Jakie triki i zasady należy znać, by lepiej panować nad samochodem podczas nagłych sytuacji na drodze?

Po pierwsze zwolnij! Pamiętaj też, żeby dostosować prędkość do warunków na drodze – czasem może ona być niższa niż podana w limitach. Nadmierna prędkość to nie tylko groźba mandatu. Im bardziej rozpędzony jest samochód, tym dłuższa będzie droga hamowania. A jak dołożysz do tego oblodzoną, śliską nawierzchnię, to powstaje bardzo niebezpieczna sytuacja. Przed każdym manewrem i skrętem upewnij się, że jesteś w stanie go bezpiecznie wykonać. Mówiąc kolokwialnie: „lepiej być zbyt ostrożnym niż za mało”. Wyprzedzanie pojazdów w trudnych warunkach nie jest wskazane. A jeśli to konieczne, rób to bardzo ostrożnie i z rozwagą. Brawura na drodze zwykle kończy się nieszczęściem. Dlatego przestrzegaj przepisów ruchu drogowego.

Zachowaj dystans – to po drugie. Trzymanie się w odpowiedniej odległości od zderzaka samochodu jadącego przed nami, to kolejna zasada bardzo przydatna zimową porą. Tak zwane siedzenie na ogonie jest bardzo ryzykownym zachowaniem. Szczególnie niebezpieczne jest w przypadku, gdy z powodu panujących warunków pogodowych przyczepność jest mniejsza, a droga hamowania dłuższa.

➡️ Pamiętaj! Na drodze pokrytej śniegiem, droga hamowania wydłuża się dwukrotnie, a na oblodzonej czterokrotnie. Podobnie dzieje się, gdy mamy nieodpowiednie ogumienie. Droga hamowania zimą na letnich oponach wydłuża się dwukrotnie w porównaniu do tego samego manewru w zimówkach. 
 
Dla młodych kierowców ruszanie pod górkę bywa kłopotliwe w normalnych warunkach atmosferycznych. Co zrobić zatem w ziemie przy śliskiej nawierzchni? Jak podjechać pod górkę na śniegu? Kiedy podejmujemy się manewru podjeżdżania pod górkę czy zjeżdżania z niej, należy mieć w pamięci wszystkie zasady ogólne, które tyczą się jazdy samochodem w ziemie. Płynność jazdy, delikatność w wykonywaniu poszczególnych czynności, spokojne hamowanie i dodawanie gazu, nieszarpanie sprzęgła i stanowcze przełączanie biegów to podstawowe aspekty jazdy, które zweryfikują naszą technikę jazdy na śniegu. Ponadto na śliskich powierzchniach, należy również uważać na innych kierowców i pieszych, upewniając się, że wykonujemy odpowiedni manewr bezpiecznie. 

Jak podjechać pod górkę na śniegu?

By bezpiecznie pokonać wzniesienie zimą, postępuj według następujących kroków:

1. Zachowaj bardzo duży odstęp za poprzedzającym samochodem. 

2. Ustaw odpowiedni bieg, aby uniknąć konieczności zmiany na niższy w czasie jazdy. 
3. W miarę możliwości rozpędź auto (unikaj jednak gwałtownego hamowania). 
4. Utrzymuj stałą, odpowiednią do warunków prędkość.  
5. Unikaj zatrzymywania się w czasie jazdy pod górę. 

Jeżeli nie możesz rozpędzić auta, w takich sytuacjach pomoże "rozbujanie" pojazdu poprzez naprzemienne ruszanie na biegu pierwszym i wstecznym. Niektórzy eksperci, zalecają ruszać z drugiego biegu, jednak może to spowodować utratę kontroli nad sprzęgłem. Innym sposobem jest zmniejszyć nieznacznie ciśnienie w oponach. Warto też wozić ze sobą woreczek z piaskiem – jego niewielka ilość rzucona pod koła pomoże przy ruszaniu w warunkach zimowych, zwiększając przyczepność. Pamiętaj też o zasadzie, że ciężki lepiej trzyma się drogi – czasem dodatkowy balast pomaga podjechać pod ośnieżone wzniesienie. 

Jak zjechać z oblodzonej górki?

Zjeżdżając ze wzniesienia zimą, stosuj się do poniższych rad:

1. Zredukuj prędkość tuż przed szczytem. 
2. Hamuj silnikiem i płynnie redukuj biegów. To podstawa. 
3. Unikaj użycia hamulca – możesz stracić przyczepność i kontrolę nad pojazdem. 
4. Sprzęgło puszczaj w delikatny sposób, po wyrównaniu obrotów silnika 
5. Z góry zjeżdżaj na takim samym biegu, na którym wjeżdżasz.  
6. Używaj niskiego biegu  
7. Zostaw maksymalną możliwą odległość do poprzedzającego pojazdu. 

➡️ Pamiętaj! Każde zwiększenie nachylenia jezdni lub prędkości spowoduje wydłużenie drogi hamowania.
➡️ Gdy jadące w przeciwnych kierunkach pojazdy mają kłopot z wyminięciem się na stromym podjeździe, to kierowca jadący w dół powinien ustąpić miejsca kierowcy wspinającemu się pod górę. Dla auta podjeżdżającego pod wzniesienie ponowne ruszenie mogłoby okazać się niemożliwe. 

Jazda po lodzie wiąże się z dużym prawdopodobieństwem utraty przyczepności. Dlatego tak wielu ekspertów na sezon zimowy doradza wymianę opon. Zimówki lepiej trzymają się drogi i dzięki temu podwyższają nasze bezpieczeństwo. Zimą gołoledź jest największą zmorą kierowców. Marznące opady śniegu nie sprzyjają podróżom dalekim i bliskim. Jednak z pomocą przychodzą nam systemy wspomagania jazdy montowane w samochodach. Jednym z nich jest ABS, czyli system wspomagania hamowania, który idealnie sprawdza się w zimie. To on ratuje nas, gdy zbyt ostro wejdziemy w zakręt lub wpadniemy w poślizg. A jak to działa? System uruchamia się przy gwałtownym hamowaniu, nie dopuszczając do zablokowania kół. Włącza się tzw. kontrola trakcji i elektronika wyręcza nas w hamowaniu pulsacyjnym (poczujesz, jak pedał hamulca będzie pulsować). A nam kierowcom pozostaje korygowanie kierunku jazdy. 

Szklanka na drodze – jak jechać, gdy nie mamy ABS? Samochodem bez ABS-u hamujemy pulsacyjnie, naprzemiennie naciskając i lekko puszczając hamulec, aż do momentu, kiedy auto się zatrzyma. 

Niezależnie od tego, czy mamy system wspomagania hamowania, poruszając się po śliskiej drodze, prędkość najlepiej wytracać pomału i umiejętnie, unikając nagłego wciskania hamulca. Gwałtowne zahamowanie spowoduje jedynie zablokowanie się kół, a tym samym utratę kontroli nad pojazdem. W takich warunkach pogodowych najlepszym sposobem jest hamowanie silnikiem, czyli stopniowa redukcja biegów w celu zmniejszenia prędkości. 

Jazda po lodzie jest zdradliwa. Rzadko jesteśmy w stanie gołym okiem zobaczyć cieniutką warstwę lodu na asfalcie. Najczęściej z utraty przyczepności zdajemy sobie sprawę, dopiero gdy chcemy skręcać lub hamować. Dlatego tak istotne jest zachowanie odpowiedniego stylu prowadzenia pojazdu. Unikajmy zatem jazdy na tzw. luzie i jazdy na niskich obrotach (czyli poruszania się powoli na wysokim biegu). Tego typu przyzwyczajenia mogą okazać się dla nas zgubne. Stosując taką technikę jazdy nie „wychwycimy” odpowiednio wcześnie momentu wpadnięcia w poślizg. A tym samym  nie zdążymy zareagować. 

Poślizg na drodze – lepiej zapobiegać

1. Wytrać prędkość przed wejściem w zakręt – hamuj silnikiem
2. Redukuj biegi, nie szarp sprzęgła.
3. Nie rób gwałtownych ruchów kierownicą. 

 
Wiemy już jak skutecznie uniknąć wpadnięcia w poślizg. Czy istnieją jednak jakieś sprawdzone metody, które pozwolą kierowcy bez szwanku wyprowadzić auto z poślizgu? Po pierwsze: nie panikuj! Chociaż sytuacja jest kryzysowa, staraj się zachować zimną krew, ponieważ przy tego typu manewrach liczy się precyzja i delikatność.
Metody zapobiegania wpadnięciu w poślizg są jednakowe dla samochodów o różnych typach zawieszenia. Jeśli zaś chodzi o wyjście z poślizgu, metodę musimy dopasować do napędu, jakie posiada nasze auto. Stąd też rozróżnienie na nadsterowność i podsterowność, gdy opisujemy wypadnięcie z prawidłowego toru jazdy. 

 
Poślizg autem przednionapędowym 
 

Przednie koła nie skręcają na zakręcie (nie reagują na ruch kierownicą) i samochód porusza się prosto.

Gdy przednie koła tracą przyczepność na zakręcie, na początek zwolnij gaz. Wówczas opony powinny odzyskać przyczepność. Następnie hamuj wyłącznie silnikiem. Pedałem gazu operuj w taki sposób, by nie dopuścić do zbyt dużej różnicy prędkości obrotowej kół napędzających z obracającymi się swobodnie. Kierownicą wyprowadź kontrę, czyli kieruj koła do wyjścia zakrętu. Gazu dodaj dopiero po wyprostowaniu toru jazdy.

Poślizg autem tylonapędowym 
 

Czujesz, że tył samochodu zaczyna uciekać do zewnątrz zakrętu.

Gdy tylne koła tracą przyczepność, a samochód zaczyna się obracać, wykonaj szybki ruch kierownicą w tym samym kierunku, w którym ślizga się tył auta. Ten manewr pomoże w odzyskaniu sterowności i wyprowadzeniu auta z powrotem na właściwy tor. Jednocześnie zmniejszaj nacisk na pedał gazu, tak by wytracić prędkości poprzez hamowanie silnikiem – nie używaj pedału hamulca! Gdy tylne koła odzyskają przyczepność, skręć w pierwotnym kierunku – wykonaj tzw. przeciwkontrę.
 
 

Poślizg autem z napędem 4X4
 

W trudnych warunkach pogodowych najlepiej radzą sobie samochody z napędem na obie osie. Po pierwsze trudniej nimi wpaść w poślizg. Po drugie łatwiej wyprowadzić pojazd z poślizgu, jeśli już w niego wpadnie. Zazwyczaj wystarczy kontra połączona z lekkim ujęciem lub dodaniem gazu w zależności od wyważenia pojazdu i rozkładu siły napędowej przód-tył. Warto wcześniej poznać swoje auto, na przykład ćwicząc na palcu manewrowym, ponieważ każdy samochód reaguje inaczej. 
 

Na koniec zróbmy krótkie podsumowanie, by utrwalić nowe informacje. W krótkich, acz treściwych podpunktach zebraliśmy najważniejsze rady, jak jeździć autem zimą. Sprawdź i zapamiętaj, bo warto!

1. Ruszaj w drogę tylko po pełnym odśnieżeniu auta. Dobra widoczność to pierwszy krok do sukcesu. 
2. Delikatne operuj gazem. Podczas ruszania na śniegu zbyt wysokie obroty mogą doprowadzić do buksowania kół. 
3. Noga z gazu! Jadąc wolniej, masz więcej czasu na reakcję i krótszą drogę hamowania.  
4. Zachowaj dystans! Bezpieczna odległość i zasada ograniczonego zaufania to podstawa. 
5. Zmień opony na zimowe lub postaw na wielosezonówki! Zwiększysz w ten sposób przyczepność i ograniczysz ryzyko wpadnięcia w poślizg. 
6. Hamuj silnikiem i nie wykonuj gwałtownych ruchów – nie stracisz kontroli nad pojazdem! 
7. Nigdy nie jedź na luzie na śliskiej nawierzchni, łatwo stracisz przyczepność i kontrolę nad autem. 
8. Cięższy lepiej trzyma się drogi. Boisz się poślizgu? Dociąż auto balastem albo zatankuj do pełna. 
9. Uważaj na mostach – tam, gdzie występuje wilgoć, szybciej robi się gołoledź, czyli tzw. czarny lód. 
10. Odpowiednie opony, zimowy płyn do spryskiwaczy – przygotowanie samochodu do zimy to gwarancja bezpieczeństwa. 

Poślizg na lodzie jest bardzo trudny do opanowania. Często wręcz niemożliwy. Liczy się wówczas szybka ocena sytuacji i wybór, tzw. mniejszego zła. Bywa, że lepszym rozwiązaniem jest świadome wjechanie w zaspę śnieżną, niż rozpędzonym autem w skrzyżowanie na czerwonym świetle. Nawet doświadczenie i wieloletnia wprawa nie jest w stanie zapewnić zupełnego bezpieczeństwa. Dlatego też, jeśli nie jesteś całkowicie pewny swoich umiejętności, unikaj sytuacji wymagających szybkiej i precyzyjnej reakcji. Warto mierzyć siły na zamiary i postarać się o odpowiednie przygotowanie do jazdy po lodzie. Prawidłowe hamowanie, skręcanie czy dodawanie gazu to podstawy kontroli nad samochodem w trudnych warunkach. Świetnie, jeśli możesz kontrolowany poślizg przećwiczyć na pustym zaśnieżonym placu, najlepiej z bardziej doświadczonym kierowcom.

Dobrym rozwiązaniem będzie też kurs jazdy w warunkach zimowych, na którym wykwalifikowani instruktorzy nauczą Cię jak prawidłowo wykorzystywać dostępne techniki. Razem z nimi przećwiczysz również gazowanie i hamowanie, a także opanujesz technikę jazdy po lodzie – tak by bezpiecznie dojechać do celu.

➡️ Pamiętaj! Zimą zasadę ograniczonego zaufania stosować należy nie tylko do kierowców, ale i do nawierzchni.

Jeśli jesteś użytkownikiem wypożyczalni samochodów w Krakowie, Warszawie czy Wrocławiu wspomniane wyżej porady na pewno przydadzą się Tobie podczas zimowej podróży służbowej lub prywatnej.