Zakaz postoju a zakaz zatrzymywania się - różnice i konsekwencje

Gdy już potrafimy odróżnić pojęcia, zróbmy krok dalej i przypomnijmy sobie jak oba znaki wyglądają. Jeśli chodzi o ich graficzne przedstawienie ustawodawca, i tym razem nie poszedł kierowcom na rękę. Znaki wyglądają niemal bliźniaczo, oba okrągłe, oba czerwone (jak wszystkie znaki zakazujące) z czerwonym przekreśleniem na niebieskim tle… Jednak nie są identyczne.
 

• Zakaz zatrzymywania się to znak B-36, na którym umieszczono dwie krzyżujące się czerwone linie na niebieskim tle.
• Zakaz postoju to znak B-35, na którym umieszczono jedną ukośną linię na niebieskim tle.

Przejdźmy do stosowania znaków w praktyce. Zakaz zatrzymywania  stosuje się w celu zachowania płynności ruchu w najbardziej newralgicznych miejscach aglomeracji miejskiej. Jego groźne oblicze (podwójne przekreślenie = podwójny zakaz, bezwzględny) zabrania kierowcy, nawet na chwilę, unieruchomić swój pojazd, np.:  by odebrać telefon albo napić się wody. Od każdej reguły są odstępstwa, tak jest i w tym wypadku. Możliwe jest zatrzymanie auta w sytuacji, gdy wymagają tego obowiązujące przepisy lub warunki drogowe (np. korek, zamknięty przejazd kolejowy albo wypadek drogowy i konieczność pomocy innemu uczestnikowi ruchu). Jednak wyjątek podkreśla zasadę, że unieruchomienie auta w takiej sytuacji jest niezależne od woli kierowcy, następuje z przyczyn niezależnych. 

Zakaz postoju z kolei umożliwia zatrzymanie samochodu, ale nie dłużej niż na jedną minutę. Jeżeli więc widzisz ten znak, możesz na chwilę unieruchomić pojazd, by np. wysadzić pasażera przy poboczu drogi. W takiej sytuacji, decyzja zależy od Ciebie – kierowca świadomie decyduje o krótkim postoju.

Warto również zwrócić uwagę na to, że oba znaki bardzo często są uzupełniane o dodatkowe informacje (biała prostokątna tabliczka pod tarczą znaku). Jakie treści możemy tam znaleźć? Na przykład  informacje o dniach lub godzinach, w których obowiązują albo ostrzeżenie o odholowaniu pojazdu z drogi na koszt właściciela, w sytuacji gdy zostawimy samochód ignorując zakaz.

Zakaz zatrzymywania i postoju ze strzałką – jak interpretować znaki?

Czasem o ból głowy przyprawiają kierowców tabliczki ze strzałkami umieszczone pod znakami zakazu zatrzymywania i zakazu postoju, nie opatrzone dodatkowym tekstem. W praktyce ich interpretacja jest bardzo prosta:

• strzałka w dół oznacza koniec zakazu w danym miejscu;
• strzałka w górę oznacza początek zakazu od danego miejsca.

Niestety, im dalej w las, tym więcej pojęć i przepisów nas obowiązuje. Samo unieruchomienie pojazdu, nie świadczy bowiem o tym, że dokonaliśmy prawidłowego postoju i zatrzymaliśmy się w zgodny z przepisami sposób. Również te czynności są szczegółowo opisane i poddane kilku obowiązującym zasadom. Jakim? Postój i zatrzymanie są możliwe, jeżeli kierowca spełni następujące warunki, oczywiście w sytuacji, gdy nie obowiązuje w danym miejscu zakaz:

• Unieruchomiony pojazd musi być widoczny z dostatecznej odległości dla innych kierujących,
• Stojący pojazd nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego,
• Samochód nie utrudnia ruchu drogowego.

Krótko mówiąc, przepisy zobowiązują kierowcę do zachowania szczególnej ostrożności podczas parkowania pojazdu, tak by nie tamować ruchu i nie stanowić zagrożenia. Jednak to nie jedyne wskazówki jak prawidłowo się zatrzymać i zrobić postój. Wiemy już na co zwracać uwagę zatrzymując samochód. Czas sprawdzić, gdzie możemy dokonać unieruchomienia i w jaki sposób. 

• Zatrzymanie na jezdni – samochód stawiamy równolegle do jezdni i jak najbliżej krawędzi.
• Postój poza obszarem zabudowanym – jeśli to tylko możliwe, auto parkujemy poza jezdnią.
• Zatrzymanie lub postój na chodniku – kołami jednego boku lub przedniej osi, a jeśli jest to możliwe w konkretnych warunkach również całym samochodem. 

Trzeba przy tym pamiętać, że warunki parkowania na chodniku, objęte są osobnymi przepisami. Ostatnia nowelizacja wprowadziła kilka nowych pojęć i zmian, z którymi zalecamy się zapoznać. Pisaliśmy o tym: Parkowanie na chodniku – nowe przepisy od września 2022.

Może się zdarzyć też sytuacja, że o sposobie zatrzymania lub postoju informują pionowe lub poziome znaki. Wówczas kierowca jest obowiązany stosować się do jego instrukcji, żeby uniknąć mandatu. Dlatego tak ważną sprawą jest patrzenie na znaki podczas jazdy, a nie jeżdżenie „na pamięć” 😉.

Poza wyżej wymienionymi kodeks drogowy określa również obowiązki kierowcy pozostawiającego samochód na czas postoju. Te kilka czynności, które na szczęście łatwo wchodzą w nawyk kierującego pojazdami, choć wydać się mogą banalne, są istotne dla zachowania wszelkich środków ostrożności. Stosowanie się do nich każdorazowo uchroni nas od uniknięcia wypadku oraz uruchomienia pojazdu przez osoby niepowołane (np. jak pozostawione w środku dzieci czy zwierzęta), czyli:

1. Wyłącz silnik!
2. Wyjmij kluczyk ze stacyjki!
3. Zamknij okna i drzwi!
4. Zaciągnij hamulec ręczny!

Ku przestrodze: auto pozostawione z pracującym silnikiem jest wykroczeniem. Za taką nierozwagę, grozi nam mandat w wysokości od 50 do 100 zł.

Przejdźmy level wyżej. Zakaz postoju i zatrzymywania się może także obowiązywać kierowców w miejscach, gdzie nie ustawiono żadnych znaków pionowych czy poziomych, które jasno wskazywałyby, co należy zrobić lub czego nie robić. Skąd zatem kierujący mają wiedzieć, że zakaz obowiązuje skoro go nie widać? Z kodeksu drogowego, który wylicza takie charakterystyczne miejsca. 

Gdzie zabronione jest zatrzymanie pojazdu?

Miejsca, które przepisy bezwzględnie obejmują zakazem zatrzymywania to: skrzyżowania, przejścia dla pieszych, przejazdy kolejowe, ścieżki rowerowe, mosty, tunele, wiadukty, pasy między jezdniami, autostrady oraz drogi ekspresowe (wyjątek stanowią sytuacje awaryjne, gdy zatrzymanie następuje z powodów technicznych i jest sygnalizowane m.in. za pomocą trójkąta ostrzegawczego). Dodatkowo prawo określa szczegółowo odległość, w jakiej od w. w. miejsc można postawić samochód, np. 10 czy 15 metrów. 

Gdzie zabroniony jest postój pojazdu?

Pierwsza zasada dotycząca zakazu postoju auta, wynika z faktu, że aby doszło do postoju, najpierw musi nastąpić zatrzymanie. Czyli wszędzie tam, gdzie zabronione jest zatrzymanie auta, nie wolno urządzać postoju. Jeśli zatem przepisy mówiły, że nie zatrzymujemy się na skrzyżowaniu, tym bardziej nie pozostawimy w takim newralgicznym miejscu samochodu na postój. Reguła nie obowiązuje jednak w drugą stronę: dopuszcza się zatrzymanie pojazdu, chyba że znaki mówią inaczej, w miejscu, gdzie zabroniony jest postój.

Gdy mowa o permanentnym zakazie zatrzymywania się, jasno widzimy, studiując przepisy, że ustawodawca wskazał miejsca, newralgiczne, niebezpieczne wręcz, w których łatwo o wypadek lub kolizję. Jeśli chodzi zaś o zakaz postoju, zauważamy tu pewną umowność, wynikającą z powszechnie stosowanych zasad uprzejmości, szacunku do drugiego człowieka, nie koniecznie uczestnika ruchu. Postój jest zabroniony, m.in.: 

• w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd (np. zastawienie bramy, garażu, parkingu);
• w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu (np. blokowanie innego pojazdu);
• po obu stronach drogi przed i za przejazdem kolejowym (od przejazdu do słupka wskaźnikowego z jedną kreską);
• w strefie mieszkalnej (w miejscu innym niż strefa parkingowa);
• na obszarze zabudowanym poza wyznaczonymi parkingami (dotyczy pojazdu lub zespołu pojazdów o masie powyżej 16 t lub długości przekraczającej 12 m).

Gdy myślimy o trudnej sztuce parkowania, zwłaszcza w zatłoczonych centrach miast, na blokowiskach czy przy zakładach pracy, a nawet placówkach edukacyjnych, nie zawsze pamiętamy o stosowaniu się do przepisów. Walka o miejsce postojowe, staje się priorytetem i nie myślimy o konsekwencjach. A takich niespodzianek może być wiele. W najlepszym wypadku zostaniemy ukarani mandatem. Gorsze scenariusze przewidują założenie blokady na koła, a nawet odholowanie samochodu. 

Ile wynoszą mandaty za złamanie zakazu postoju lub zatrzymywania?

• niestosowanie się do znaków zakazu zatrzymywania się lub postoju – 100 zł;
• naruszenie warunków zatrzymania a postoju na chodniku – 100 zł;
• zatrzymanie lub postój pojazdu na autostradzie lub drodze ekspresowej w innych miejscach niż wyznaczone w tym celu – 300 zł;
• nieużywanie wymaganego oświetlenia w czasie zatrzymania lub postoju w warunkach niedostatecznej widoczności – 150 zł.

Ile wynoszą mandaty za złamanie zakazu zatrzymywania się?

• zatrzymanie w tunelu, na moście lub wiadukcie – 200 zł;

• zatrzymanie na przejeździe kolejowym, tramwajowym lub skrzyżowaniu – 300 zł.
• zatrzymanie na przejściu dla pieszych lub przejeździe dla rowerzystów – od 100 do 300 zł;

Do każdego z tych mandatów, policjant dopisze nam do konta 1 punkt karny. Najnowsze nowelizacje dotyczące taryfikatora mandatów i punktów karnych za złe parkowanie nie przyniosły większych zmian. A przewidziane dotychczas kary za łamanie zakazów zatrzymywania się i postoju, uchowały się na tym samym poziomie. Od tej reguły zdarzają się jednak wyjątki. Jednym z nich jest postój samochodu na miejscu przeznaczonym dla osób niepełnosprawnych. Niestety tego typu zakazy, choć nieakceptowalne społeczne, były nagminnie łamane. Być może mandat za to wykroczenie, nie robił większego wrażenia na kierowcach... Dlatego od 1 stycznia 2022 roku wysokość takiej kary wzrosła. Teraz za parkowanie na niebieskiej kopercie zapłacimy od 500 zł aż do 800 złotych i dostaniemy 5 punktów karnych.