Rodzaje systemów bezpieczeństwa w samochodach osobowych - przegląd

Początki powstawania pierwszych systemów bezpieczeństwa w samochodach sięgają przełomu wieków XIX i XX. Wówczas, wraz z rozwojem motoryzacji, zaczęło wzrastać znaczenie bezpieczeństwa na drogach. Pierwsze tego typu rozwiązania były proste i miały na celu przede wszystkim ochronę kierowcy i pasażerów przed urazami w razie wypadku.

Jednym z pierwszych systemów bezpieczeństwa był układ hamulcowy. W pierwszych samochodach hamulce były mechaniczne, co powodowało, że ich działanie było nierównomierne i trudne do kontrolowania. W 1922 roku firma Duesenberg wprowadziła do swoich hydrauliczne hamulce, które były znacznie bardziej skuteczne.

Kolejnym ważnym systemem bezpieczeństwa były pasy bezpieczeństwa. Pierwotnie stosowane w samochodach w latach 30. XX wieku były proste pasy naramienno-biodrowe, które nie zapewniały wystarczającej ochrony. Dopiero w 1959 roku marka Volvo zapoczątkowała prawdziwą rewolucję, wprowadzając do swoich samochodów pasy bezwładnościowe, które do dziś są standardowym wyposażeniem wszystkich samochodów.

Inne pierwsze systemy bezpieczeństwa, które pojawiły się w samochodach, to między innymi:

• Lusterka wsteczne, które zapewniają kierowcy widoczność z tyłu samochodu.
• Kierunki jazdy, które pozwalają kierowcom informować innych uczestników ruchu o swoich zamiarach.
• Światła hamowania, które informują innych uczestników ruchu o tym, że kierowca hamuje.

Wraz z rozwojem technologii i wzrostem świadomości społecznej na temat bezpieczeństwa na drogach, systemy bezpieczeństwa w samochodach stały się coraz bardziej zaawansowane. Współczesne samochody wyposażone są w różnego rodzaju czujniki, nadajniki czy moduły komunikacyjne, które skutecznie zbierają dane i umożliwiają im płynny przepływ między systemami. Dzięki czemu są w stanie zidentyfikować problem występujący w pojeździe lub na drodze, zakomunikować go kierowcy, a tym samym umożliwić szybką reakcję. 

Współcześnie to systemy bezpieczeństwa samodzielnie diagnozują stan pojazdu, a nawet samodzielnie reagują na zagrażające sytuacje na drodze, odciążając kierowcę. Takie wsparcie pozwala kierowcy na skupieniu całej uwagi na prowadzeniu pojazdu. 

Większość systemów bezpieczeństwa zawdzięczamy rozwojowi telematyki, czyli nauki powstałej z połączenia dwóch odrębnych dziedzin jak łączność i informatyka. W szczególności mowa tu o aktywnych systemach bezpieczeństwa. 

I tu przechodzimy do sedna sprawy, czyli podziału systemów bezpieczeństwa w autach, które możemy rozróżnić na aktywne i bierne. Przy okazji spróbujemy rozszyfrować skróty, którymi są opisywane. 

Aktywne systemy bezpieczeństwa w samochodzie

Systemy aktywnego bezpieczeństwa to takie, które pomagają kierowcy zachować panowanie nad pojazdem i uniknąć kolizji. Systemy te wykorzystują zaawansowane technologie, takie jak kamery, radary i czujniki ultradźwiękowe, do wykrywania potencjalnych zagrożeń na drodze i wspomagania kierowcy w ich unikaniu. Określa się je często wspólną nazwą ADAS (Advanced Driver Assistance Systems).

Do najpopularniejszych systemów aktywnego bezpieczeństwa należą:

• ABS (Anti-lock Braking System) – system zapobiegający blokowaniu się kół podczas hamowania, co pozwala zachować kierowalność pojazdu.
• EBD (Electronic Brake-force Distribution) – system elektronicznego rozdziału siły hamowania. Dostosowuje siłę hamowania do warunków drogowych i masy pojazdu.
• ESP (Electronic Stability Program) – system stabilizacji toru jazdy, który pomaga utrzymać pojazd na właściwym torze w razie poślizgu.
• ACC (Adaptive Cruise Control) – aktywny tempomat, który utrzymuje stałą odległość od poprzedzającego pojazdu.
• LKA lub AFIL (Lane Keeping Assist) – tzw. asystent utrzymania pasa ruchu, który ostrzega kierowcy o zmianie pasa ruchu, a nawet pomaga kierowcy nie zjechać z wyznaczonego pasa ruchu. 
• FCW (Forward Collision Warning) – system ostrzegania przed kolizją z przodu, który ostrzega kierowcę o zbliżającym się kolizji.
• AEB (Autonomous Emergency Braking) – automatyczne hamowanie awaryjne, które samoczynnie hamuje pojazd w razie wykrycia zagrożenia kolizją.
• BLIS (Blind Spot Monitoring) - system monitorowania martwego pola, który ostrzega kierowcę o obecności pojazdu w martwym polu widzenia.
• RCTA (Rear Cross Traffic Alert) - system ostrzegania o ruchu poprzecznym z tyłu, który ostrzega kierowcę o zbliżającym się z tyłu pojeździe podczas cofania.
• TCS (Traction Control System) – system kontroli trakcji optymalizuje przyczepność auta, minimalizując ryzyko poślizgu, podsterowności czy nadsterowności.
• BAS (Brake Assist System) – system wspomagania hamowania awaryjnego. Podczas agresywnego hamowania samochód dociśnie pedał hamulca, jeśli robisz to, za słabo. Znacznie skraca to drogę hamowania. 
• TSR (System rozpoznawania znaków drogowych) – systemy te rozpoznają znaki drogowe i informują o nich kierowcę, zwykle wyświetlając je na przedniej szybie.

Bierne systemy bezpieczeństwa w samochodach osobowych

Systemy bierne bezpieczeństwa to takie, które mają na celu ochronę pasażerów przed obrażeniami w razie wypadku. Do najpopularniejszych systemów pasywnych bezpieczeństwa należą:

• Poduszki powietrzne (Airbags) – chronią pasażerów przed uderzeniem o elementy wnętrza pojazdu w razie wypadku.
• Pasy bezpieczeństwa z napinaczami – chronią pasażerów przed wyrzuceniem z pojazdu w razie wypadku.
• Strefa kontrolowanego zgniotu – to przód pojazdu, który podczas kolizji ulega deformacji, tym samym pochłaniając większą część siły uderzenia.
• Klejone szyby – zwiększenie liczby szklanych warstw ma znacznie większą wytrzymałość i odporność na uszkodzenia również podczas kolizji.
• Foteliki samochodowe dla dzieci – pełni podobną funkcję jak pasy bezpieczeństwa, zapewniając najmłodszym pasażerom bezpieczeństwo podczas podróży. 
• Układy odcinające dopływ paliwa i prądu podczas zderzenia.

Wiele systemów bezpieczeństwa zawdzięczamy konkretnym markom samochodów. A ściślej rzecz ujmując inżynierom pracującym nad prototypami pojazdów, które później doczekały się produkcji seryjnej i wyjechały na ulice. Które koncerny najbardziej przyczyniły się do powstania rewolucyjnych rozwiązań mających na względzie bezpieczeństwo na drodze? Bez wątpienia pionierem w tej dziedzinie jest szwedzka marka Volvo, która nie bez powodu uznawana jest za najbardziej bezpieczną. 

Volvo

Volvo jest jednym z liderów w dziedzinie bezpieczeństwa samochodów. Firma ta jest znana z wprowadzania na rynek innowacyjnych rozwiązań, które mają zmniejszyć ryzyko wypadków i obrażeń.

Do rewolucyjnych systemów bezpieczeństwa Volvo należą:

• Pasy bezpieczeństwa w 1959 roku
• Poduszki powietrzne w 1995 roku
• System zapobiegania zderzeniom czołowym (FCW) 
• System utrzymania pasa ruchu (LKA)
• System rozpoznawania znaków drogowych (TSR).

Tesla

Firma jest znana z wprowadzania na rynek zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy (ADAS), które mają autonomicznie prowadzić samochód w określonych sytuacjach.

Do rewolucyjnych systemów bezpieczeństwa Tesli należą m.in.: system automatycznego hamowania w razie wykrycia zagrożenia, asystent pasa ruchu, inteligentny tempomat czy Full Self-Driving (FSD), czyli system ten pozwalający Tesli jeździć autonomicznie w określonych sytuacjach, takich jak autostrady i drogi miejskie.

Mercedes-Benz

Mercedes-Benz również uplasował się w czołówce liderów w dziedzinie bezpieczeństwa samochodów. Firma ta jest znana z wprowadzania na rynek zaawansowanych systemów bezpieczeństwa, które mają chronić pasażerów przed obrażeniami w razie wypadku.

Rozwój systemów bezpieczeństwa w samochodach jest bardzo dynamiczny. W najbliższych latach możemy spodziewać się, że firmy samochodowe będą starały się wprowadzać coraz nowocześniejsze technologie. Inne marki samochodów również wprowadzają na rynek nowe, innowacyjne systemy bezpieczeństwa. Przykładowo marka Toyota, dostępna w wynajmie średnioterminowym samochodów naszej wypozyczalni oferuje systemy Toyota Safety Sense, które obejmują m.in. system zapobiegania zderzeniom czołowym, system utrzymywania pasa ruchu i system rozpoznawania znaków drogowych.

Podsumowując, firmy te przodują w dostarczaniu innowacyjnych rozwiązań dotyczących bezpieczeństwa na drogach — od systemów aktywnego bezpieczeństwa po inteligentne asysty nawigacji. I z pewnością nie poprzestaną na dostarczaniu nam nowych rozwiązań na miarę nadchodzacych czasów. 🫡