Rodzaje i klasy lepkości olejów silnikowych

Lepkość oleju silnikowego to parametr określający, z jaką łatwością olej przepływa przez silnik w danej temperaturze. Im mniejsza lepkość, tym mniejsze są opory oleju podczas uruchomienia i pracy jednostki napędowej. Z drugiej strony, wyższa lepkość daje lepsze zabezpieczenie silnika przed zużyciem. Właściwie dobrana lepkość gwarantuje sprawny rozruch silnika w zimowe dni, skuteczne rozprowadzenie oleju po wszystkich zakamarkach jednostki napędowej oraz utrzymanie prawidłowego filmu olejowego, który zabezpiecza silnik przed zatarciem.

Aby uporządkować rynek olejów stosowanych w przemyśle motoryzacyjnym, stworzono ich klasyfikację. Powszechnie stosowana jest ta przygotowana przez Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacji (Society of Automotive Engineers, w skrócie SAE), która określa lepkość olejów silnikowych. W oparciu o ten parametr wyodrębniono 14 klas, pomagających określić grubość filmu olejowego. Wyróżniono 6 zimowych oznaczanych cyfrą przed literą W (0Wi, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W) i 8 klas letnich z cyfrą po literze W (W8, W12, W16, W20, W30, W40, W50, W60). 

Klasy zimowe są ustalane na podstawie maksymalnej lepkości, jaką olej osiąga przy danej ujemnej temperaturze, granicznej temperaturze pompowalności oraz minimalnej lepkości w temperaturze 100 stopni Celsjusza. Z kolei klasy letnie na podstawie minimalnej i maksymalnej lepkość w temperaturze 100 stopni Celsjusza oraz minimalnej lepkości w temperaturze 150 stopni Celsjusza.

Obecnie nie stosuje się już produktów jednosezonowych, dostosowanych do pracy w trakcie konkretnej pory roku. W sklepach znajdziemy wyłącznie oleje wielosezonowe, oznaczone na opakowaniu kodem składającym się z dwóch liczb i litery „W” (przykładowo 5W30 lub 10W40).

Odczytuje się go w następujący sposób:

• im mniejsza liczba znajduje się przed „W” (np. 0W, 5W, 10W), tym olej zachowuje większą płynność w minusowych temperaturach – to znaczy, że szybciej dociera do wszystkich elementów silnika samochodu,
• im większa liczba po „W” (np. 40, 50, 60), tym olej zachowuje większą lepkość w wysokich temperaturach, które generuje pracujący silnik – to znaczy, że dzięki grubszemu filmowi olejowemu lepiej chroni napędy poddawane dużym obciążeniom, nie tracąc przy tym właściwości smarnych.

Przykładowo oznaczenie oleju silnikowego 5W30 – wskazuje, że lepkość w niskich temperaturach jest lepkością klasy 5, a w wysokich – 30. W przypadku oznaczenia oleju silnikowego 10W40–  cyfra 10 wskazuje na klasę 10 w niskich temperaturach oraz 40 w wysokich temperaturach. Pierwszy olej lepiej sprawdzi się zimą, a drugi nieco lepiej latem.

Obecnie na rynku dostępne są 3 rodzaje olejów silnikowych – są to oleje mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Odmienny proces produkcji wpływa na ich właściwości.

• Olej mineralny to produkt powstający na bazie destylacji ropy naftowej. Oleje tego rodzaju stosowane są przede wszystkim w starszych jednostkach napędowych, w których nie można stosować lepszych jakościowo olejów syntetycznych i półsyntetycznych. W sprzedaży są dostępne oleje mineralne 15W40 i 15W50.
• Olej półsyntetyczny to produkt znajdujący się między olejami mineralnymi i olejami syntetycznymi. Powstaje na bazie olejów mineralnych (70%), uzupełnionych o domieszki syntetyczne (30%). W sklepach znajdziemy oleje półsyntetyczne 10W40 i 10W60.
• Olej syntetyczny to produkt najbardziej zaawansowany technologicznie. Olej silnikowy tego typu otrzymuje się w procesie syntezy związków chemicznych pochodnych ropy naftowej. Produkt wyróżnia się stosunkowo rzadką konsystencją, dzięki której znakomicie rozprowadza się  po wszystkich elementach silnika, zapewniając tym sposobem najlepszy poziom smarowania. Oleje syntetyczne, jako najlepsze jakościowo, sprawdzają się dobrze zarówno w niskich, jak i wysokich temperaturach. Najczęściej oznaczone jako oleje: 5W30, 5W40, 5W50 lub 0W30. W przypadku samochodów Kaizen Rent uniwersalnym olejem na dolewki jest olej syntetyczny 5W30.  

Dbałość o samochód to nie tylko troska o odpowiedni poziom środka smarującego, ale również poprawna technika jazdy. Przeczytaj nasz poradnik na ten temat: prawidłowa redukcja biegów – jak redukować biegi? Zapraszamy do lektury!